Opłaty egzekucyjne mają charakter należności publicznoprawnych. 

Uprawnienie komornika do ich pobrania nie ma zatem charakteru roszczenia w rozumieniu art. 117 § 1 k.c. Do opłat tych nie mają zatem zastosowania przepisy o przedawnieniu roszczeń.

Tak stwierdził w uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy w dniu 03 lutego 2011 r., I CNP 36/10.

SN wydał przedmiotowe orzeczenie w sprawie o następującym stanie faktycznym.

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 9 maja 2008 r. oddalił apelację powodów od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 12 grudnia 2007 r., którym oddalono ich powództwo o zapłatę 27 365,53 zł, wniesione przeciwko Komornikowi Sądowemu. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji wskazujące, że pozwany na wniosek powodów przeprowadził postępowanie zabezpieczające i ustalił jego koszty na 22 201 zł, obciążając nimi w całości powodów jako wierzycieli. Postanowieniu w tym przedmiocie, wydanemu w dniu 8 października 2002 r., Sąd Rejonowy w W. nadał klauzulę wykonalności i zasądził od powodów 165,40 zł. Na tej podstawie pozwany wszczął przeciwko powodom egzekucję kosztów postępowania zabezpieczającego i klauzulowego.

Komornik, który przeprowadził egzekucję obciążył powodów kosztami postępowania egzekucyjnego w wysokości 4 366,13 zł. Wyegzekwował również koszty zastępstwa pozwanego w tym postępowaniu, w wysokości 600 zł. Powodowie po zawiadomieniu ich o wszczęciu egzekucji złożyli zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności postanowieniu komornika z dnia 8 października 2002 r. Sąd Okręgowy w W., już po zakończeniu egzekucji, zażalenie to uwzględnił i oddalił wniosek pozwanego o nadanie klauzuli wykonalności.

W ocenie Sądu Okręgowego usprawiedliwione było stanowisko Sądu Rejonowego o braku podstaw odpowiedzialności deliktowej pozwanego. Art. 45 ust. 3 ustawy o komornikach sadowych i egzekucji (u.k.s.e.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 8 października 2002 r., kiedy pozwany wydał postanowienie o obciążeniu powodów kosztami postępowania zabezpieczającego, budził wątpliwości w zakresie jego wykładni, co nakazywało przyjąć, że sposób jego rozumienia przez pozwanego nie prowadził do rażącego naruszenia prawa.

Wykluczało to bezprawność działania komornika. Powodowie byli zobowiązani do pokrycia kosztów postępowania zabezpieczającego i wyegzekwowanie od nich należnej komornikowi opłaty egzekucyjnej nie spowodowało szkody po stronie powodów. Z tego względu w sprawie nie mógł mieć zastosowania także art. 410 § 2 k.c.

Rozpoznając w/w sprawę Sąd Najwyższy uznał, iż w skardze zasadnie zarzucono, że Sąd Okręgowy dokonał błędnej wykładni art. 23 ust 1 u.k.s.e.

W judykaturze utrwalony jest pogląd, że odpowiedzialność deliktowa komorników, o której przepis ten stanowi, jest odpowiedzialnością, której przesłankę stanowi bezprawność czynności komornika, co należy rozumieć jako postępowanie naruszające przepisy prawa.

Ocena czy działanie komornika było bezprawne powinna być zatem dokonana według kryteriów obiektywnych pozwalających stwierdzić, czy miało miejsce naruszenie prawa. Stwierdzenie, że działanie komornika było pozbawione cech bezprawności nie mogło zatem, wbrew stanowisku Sądu Okręgowego, być wynikiem oceny, że treść przepisu, który stosował komornik mogła budzić wątpliwości w zakresie jego wykładni. 

Zasadność zarzutu dokonania przez Sąd błędnej wykładni art. 23 ust 1 u.k.s.e. nie decydowała jednak o zasadności skargi, gdyż wymogiem pozwalającym na jej uwzględnienie jest stwierdzenie, że sposób rozstrzygnięcia sprawy prowadzi do niezgodności orzeczenia wydanego przez sąd z prawem. Tymczasem zaskarżony wyrok ostatecznie odpowiada prawu.

W przedmiocie kosztów postępowania, SN uznał, że art. 770 k.p.c. stosuje się odpowiednio w postępowaniu zabezpieczającym i brak jest podstaw by postanowienie komornika w przedmiocie opłaty za wykonanie zabezpieczenia, znajdujące uzasadnioną podstawę prawną, mogło traktować inaczej niż postanowienie komornika odnośnie kosztów postępowania egzekucyjnego. 

Zaś art. 745 k.p.c. stanowi podstawę do orzekania o kosztach postępowania zabezpieczającego w relacjach pomiędzy stronami postępowania, odpowiednio do jego wyniku. Przepis ten nie ma zatem zastosowania w przypadku orzekania o opłatach egzekucyjnych należnych komornikowi, który nie jest stroną postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego.

Na gruncie regulacji zawartej w art. 49 u.k.s.e. na powodach ciążył obowiązek pokrycia opłaty za wykonanie przez komornika czynności związanych z zabezpieczeniem ich roszczenia. Jej wysokość została prawomocnie ustalona przez komornika, co uzasadniało ocenę, że wyegzekwowana w tym zakresie należność nie stanowiła
świadczenia nienależnego.