Urlop macierzyński i tacierzyński gdy matka dziecka prowadzi działalność gospodarczą...

Kobieta- matka prowadząca działalność gospodarczą ma prawo do uzyskania zasiłku macierzyńskiego na podstawie art. 29 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jeśli opłacała składki na ubezpieczenie chorobowe i narodziny dziecka nastąpiły po dniu 01 stycznia 2013 r., jednakże nie posiada statusu pracownicy, a zatem nie stosuje się do niej przepisów o urlopach macierzyńskich. 

Wszak w samych przepisach kodeksu pracy odnoszących się do kwestii prawa do urlopu macierzyńskiego i tzw. tacierzyńskiego, tj. m.in. art. 180, art. 182 (2), art. 182 (1a) kodeksu pracy jest mowa o „pracownicy”, nie zaś matce narodzonego dziecka ubezpieczonej zgodnie z w/w ustawą. 

Wobec czego, jeśli matka dziecka nie nabywa uprawnień do urlopu macierzyńskiego, wówczas również i ojciec dziecka nie ma możliwości skorzystania z tej instytucji prawnej w wymiarze wskazanym w wyżej wymienionych przepisach.

Jednakże ojciec dziecka może ubiegać się o urlop ojcowski w oparciu o dyspozycję art. 182(3) § 1 i § 2 kodeksu pracy, który stanowi, iż „pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

1) do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo

2) do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. 

Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu; pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.”

Urlop ojcowski jest uprawnieniem wprowadzonym do kodeksu ustawą nowelizującą z dnia 6 grudnia 2008 r. Prawo do tego urlopu przysługuje, począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r., przy czym w 2010 r. i 2011 r. jego wymiar wynosił tydzień (art. 14 ustawy nowelizującej z dnia 6 grudnia 2008 r. zamieszonej w drugiej części Komentarza). 

Korzystanie z takiego rodzaju urlopu może mieć zatem miejsce także w czasie, gdy matka dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego bądź urlopu wychowawczego. Jest to prawo całkowicie niezależne od okoliczności, czy matka dziecka ma status pracownika (tak m.in. K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.98.21.94). LEX/el., 2013, p. 3-4).

W związku z korzystaniem z urlopu ojcowskiego pracownik objęty jest taką samą ochroną jaka przysługuje w związku z korzystaniem z urlopu macierzyńskiego (art. 45 § 3, art. 47, art. 50 § 5, art. 57 § 2, art. 177). Dotyczy to również ułatwień w zakresie korzystania z urlopu wypoczynkowego (art. 163 § 3, art. 165 pkt 4, art. 166 pkt 4).